Entre o crecemento do mercado, a presenza das mulleres e os novos camiños da edición, os autores portugueses Raquel Costa e Nuno F. Cancelinha e o editor Marcos Farrajota defenden que a BD continúa a ser un territorio de diversidade e liberdade

Raquel Costa (Porto, 1979) e Nuno F. Cancelinha (Trás-os-Montes, 1982) son cofundadores do Little Black Spot Creative Studio, onde desenvolven traballos de ilustración, publicidade e banda deseñada. En conxunto publicaron A Cortina das Aves Canoras – Prelúdio (2018) e participaron en todos os volumes da antoloxía Ditirambos. No festival Viñetas desde o Atlántico, compartiron espazo co editor Marcos Farrajota (Chili com Carne) para reflexionar sobre o presente e o futuro da BD en Portugal, os seus desafíos e a súa internacionalización.

—Como describiriades a situación actual da banda deseñada?

Raquel Costa.—Eu describiríaa como un mercado en crecemento. Afortunadamente. Está a haber unha aposta maior a nivel de publicación por parte das editoriais, unha diversificación de públicos e unha diversidade de xéneros e contidos, porque temos produción máis mainstream, temos autores que traballan para a industria norteamericana, temos moita produción de banda deseñada máis experimental tamén, temos moitos colectivos e autores individuais a explorar o formato fanzine. Polo tanto, penso que, afortunadamente, se ve un certo crecemento que considero moi saudable. Non sei se, Nuno, queres falar un pouco do noso proxecto no que estamos implicados.

Nuno F. Cancelinha.—Collendo o fío do que dixo Raquel, o noso proxecto xorde nun punto intermedio entre un proxecto algo comercial, pero tamén cun espírito independente, na medida en que boa parte dos autores implicados, aínda que xa teñen un longo percorrido en banda deseñada (algúns con décadas de carreira, como o caso de Diogo, ou con máis visibilidade no mercado, como Joana Afonso ou André Caetano), tamén hai xente coma nós, que somos sobre todo grandes afeccionados ao cómic e que tamén gustamos da parte editorial. Traemos esa experiencia á publicación. Polo tanto, e como di Raquel, o mercado do cómic está a medrar, é excelente que haxa expresións diversas, e o noso proxecto conseguiu atopar un oquiño nese nicho, nese cruzamento entre unha expresión máis independente, máis autoral, e unha expresión tamén comercial, porque tamén é necesaria.

—Cal é o principal xénero da banda deseñada en Portugal? Que particularidade ten?

Marcos Farrajota.—Ben, como dixo Raquel, actualmente hai un pouco de todo, e iso é interesante para un país que sempre tivo un mercado moi débil e sobre todo moi tradicionalista. Ao contrario que España, que tivo a Calpurnio, Nazario, Max etc., en Portugal somos un país de bos costumes, moi ben comportado, por así dicilo. Iso inflúe moito cando os editores non apostan en novidades e autores locais. Especialmente en termos contemporáneos, iso inflúe nos lectores, nos novos artistas, nas xeracións seguintes, e convértese nun círculo vicioso. Eu penso que aínda non se rompeu, porque hai unha historia demasiado pesada, moi ligada a esa cultura tradicionalista. Pero sempre houbo voces disonantes, e actualmente, vendo o que se ofrece, e grazas a que co medio dixital é máis fácil editar, conséguese moita máis variedade ca hai 20 ou 30 anos.

—E o mercado portugués como funciona fóra, en Galiza, en España ou noutros países?

Marcos Farrajota.—Hai un fenómeno curioso, que é Polonia. Moitas obras portuguesas foron traducidas alí. Isto débese a unha persoa que foi estudar portugués converteuse en tradutor e nunha especie de embaixador da BD portuguesa, e grazas a el publicouse moita BD en Polonia. O resto son experiencias pequenas aquí e acolá. Por exemplo, O Cuidado dos Pássaros, de Francisco Sousa Lobo, editouse aquí. Pero son cousas pequenas, aínda que este libro (El cuidado de los pájaros) foi publicado polo selo de Penguin Random House en España. Son cousas que acontecen por casualidade. Penso que ten que ver co feito de que non houbese un formato previo establecido desta nova vaga chamada novela gráfica (termo que non me gusta nada). Como non había esa experiencia, non hai obras suficientes para publicar fóra de Portugal. Pero si, acontecen cousas aquí e acolá, de forma caótica, aleatoria.

—E o lugar das mulleres na BD?

Raquel Costa.—É inevitable dicir que o mundo do cómic en Portugal, como penso que no mundo enteiro, está moi dominado por homes. Aínda é un estigma difícil de rachar e nótase moito nos eventos e festivais: hai unha presenza masculina forte, moitos autores, editores, organizadores son homes. Iso non é malo en si mesmo, non é unha crítica. Penso que hai apertura, e esa é a parte positiva. Hai máis apertura para a entrada de mulleres, temos moitas autoras a producir: Joana Afonso, Sofia Neto, no propio Ditirambos, despois Bia Costa, Joana Mosi, Joana Estrela, en expresións moi diversas, autoras que recibiron recoñecemento. Temos tamén editoras mulleres e persoas ligadas á organización de eventos. Son sinais positivos de cambio, e hai homes aliados, o cal é moi importante. É un mundo aínda maioritariamente masculino, por tradición, pero co crecemento do mercado comezan a aparecer sinais de mudanza. Aínda queda moito camiño.

Marcos Farrajota.—Eu quería diverxer un pouco. Moi simple: penso que non é totalmente certo. Mesmo houbo moitas mulleres á fronte de grandes editoriais no pasado, como Maria José Pereira, ou na Arte do Autor. Non penso que sexa un mundo dominado por homes. O problema é a tradición do mercado, que elas non romperon. Sempre houbo autoras, pero tardou moito; por exemplo, a publicación de Persépole, de Marjane Satrapi, un best-seller mundial. Houbo falta de sensibilidade das editoriais. Se se publicase logo, quizais aparecerían moitas máis mulleres. Sabemos que cada vez que sae unha autora, iso desata moitas máis no futuro. Polo tanto, é complicado.

—Que consello lles dariades ás novas xeracións que queiran comezar na BD?

Nuno F. Cancelinha.—É unha cuestión difícil. Penso que as novas xeracións non nos ven a nós como referentes a quen lles pedir consello. E nós tamén temos a conciencia de que quizais non sexamos os máis indicados. Pero hai algo importante: a gran diferenza entre a nosa xeración e as novas é que, como dixo o Marcos, Portugal é un país tradicionalista, e a arte nunca foi unha manifestación cultural expandida. Hoxe vexo moitos mozos traballando arreo para gañar velocidade de escape, para lanzarse a un mercado (sexa BD, música, cinema...). En Portugal, as cousas pasan caoticamente, puntualmente, nunca hai un gran plan, son esforzos fugaces. O que eu diría é que persistan. Porque as súas voces son as que fan falta agora e no futuro.

Raquel Costa.—E que veñan a festivais como o Viñetas, coñecer a comunidade.

Máis de 120.000 personas participaron desde o 11 ao 17 de agosto nas múltiples actividades realizadas no marco deste festival

O Viñetas desde o Atlántico pecha a súa semana grande con récord de público en todas as actividades organizadas durante a semana do 11 ao 17 de agosto. Foron máis de 120.000 as persoas que se achegaron á feira, tanto ás distintas exposicións que están por toda a cidade, como ás charlas, obradoiros, concertos e outras actividades do festival. Ademais, algúns dos autores convidados ao evento esgotaron edicións dos seus libros nun Viñetas máis ambicioso que en anos anteriores no que tamén houbo máis exposicións e máis autores convidados.

Se pola Rúa da BD pasaron case 80.000 persoas, as varias mostras do Viñetas repartidas por toda a cidade da Coruña non quedaron atrás e acolleron máis de 40.000 visitantes. A de máis afluencia foi a do Quisco Alfonso, que acollía a exposición 'Viñetas e Decibelios' con obras de Víctor Coyote, Azagra e Revuelta, Magius, Miguel B. Núñez, Cols (Olivia e Clara Cábez) e Don Rogelio J. Nas 30 horas que estivo aberta durante a semana do festival, máis de 15.000 persoas pasaron polas súas salas.

Tamén houbo unha grande afluencia, maior que anos anteriores, noutras mostras do festival, especialmente as instaladas no Palexco, ‘Quino na Música', sobre o autor de Mafalda, e 'Astro-Ratón y Bombillita', de Fermín Solís.

Ademais, neste espazo houbo unha grande afluencia de público infantil e xuvenil ao concentrarse nel os obradoiros para os máis pequenos do festival. Destacaron tamén as visitas ás mostras de Dave Cooper, na Casa Museo Picasso; a da Sala Municipal de María Pita, con obras de Inacio e Iván Suárez e as gañadoras dos Premios Castelao 2024, Sandra Lordi e Laura Suárez.

A gran novidade deste festival, o photocall 3D instalado no Palexco, tamén foi todo un éxito. Case 3.200 persoas pasaron polo ScanMeNow para ter a súa foto en 3D con Mafalda e Astro Ratón co cartel oficial do festival de fondo.

O Viñetas 2025 tamén destacou pola masiva participación de público nas sinaturas oficiais cos autores. De feito, algúns deles como o Premio Nacional do Cómic, Magius, ou o reputado artista canadiense Dave Cooper, tiveron longas colas na carpa oficial na busca dunha sinatura. Ademais, obras como Black metal, de Magius, ou a biografía de Buenaventura Durruti, de Carlos Azagra e Encarna Revuelta, esgotáronse en todas as librarías do festival.

“ACERTO COAS PROPOSTAS”

"Estou moi satisfeito co resultado desta edición. Afinamos ben coas propostas, coa selección de autores e coas temáticas abordadas, e isto viuse reflectido nun aumento de afluencia de público dun 20% máis que en 2024”, apunta o director do festival, Manel Cráneo, que destaca o seu empeño en “seguir medrando”.  “Este ano entraron apoios importantes como os que nos brindaron a Xunta de Galicia, a Deputación da Coruña e Estrella Galicia, ademais, obviamente do total apoio do Concello da Coruña.Estamos no camiño”, sinala.

O director do Viñetas tamén salienta as evolucións creativas do festival con novidades como a implementación das novas tecnoloxías. “O Scanmenow fixo ferver a sala de Palexco. Estou agradecido de que Inés Rey e Gonzalo Castro compartan visión comigo respecto a iso”, indicou. “A Coruña é un fervedoiro autoral que debe mirar cara fóra sen perder a nosa identidade e o Viñetas ten que ser a plataforma de lanzamento definitiva do noso talento cara o exterior. Tamén a organización do festival por seccións é un acerto consolidado no que seguiremos pulindo detalles”, engadiu.

MÁIS PEZAS E AUTORES

Este Viñetas amosou 1400 pezas entre obra en papel e creación dixital repartida en 21 exposicións. Nesta edición, participaron máis de 70 autores, fronte aos 40 do ano pasado, e preséntanse 20 exposicións, en comparación coas 18 de 2024. Tamén houbo tres concertos de autores de banda deseñada que tamén son músicos, un Late Night Show no Colón e seis obradoiros infantís na Sala Palexco.

Foron preto de 60 actividades entre charlas, faladoiros, talleres ou presentacións e 36 casetas de librarías e editoriais con catro exposicións internacionais con obras de Canadá, Arxentina, Portugal e Francia.

VIÑETAS SHOW

Este Viñetas 2025 tamén veu cargado de concertos gráficos e actuacións en vivo, incluíndo o espectáculo de Víctor Coyote e o concerto ilustrado de Hombre Tigre con actuacións de autoras como Anabel Colazo e Raquel Montero, ademais da proxección do documental Quinografía e un Late Night Show con entrevistas a autores, presentado por Neves Rodríguez. “É un formato que é un acerto, que funciona, que á xente lle gusta e polo que seguiremos apostando e impulsando en futuras edicións”, destaca Manel Cráneo.

TALLERES E ESPECTÁCULOS

Ademais, o Viñetas Mini trouxo talleres diarios con autores convidados na Sala Municipal de Palexco, espectáculos nas Bibliotecas Municipais e a tradicional Rúa da BD, que encheu a feira do cómic coa presenza de 35 editoriais e librarías especializadas, con máis de 100 actividades, entre elas sinaturas, charlas, presentacións, visitas guiadas e masterclasses nos Xardíns de Méndez Núñez. Por suposto, tampouco faltaron os talleres e revisión de portafolios por parte de editores na sección Viñetas Pro.

Artistas consolidadas e novas promesas da novela gráfica destacan o incremento de voces femininas neste sector, tradicionalmente masculino. Recoñecen as dificultades desta industria, pero animan as novas xeracións a perseverar se queren converterse en ilustradoras profesionais

«O cómic foi un territorio moi remiso a abrirse á entrada das voces femininas. Tivo durante moito tempo un discurso patriarcal». Marika Vila, artista gráfica, ilustradora, autora de banda deseñada, investigadora especialista en estudos de xénero e docente da UAB, ten claro como foi o sector da novela gráfica ata hai uns anos. Algo que agora cambiou, especialmente, polo traballo de pioneiras coma ela, e dunha nova fornada de mozas ilustradoras.

De feito, a feminización do mundo do cómic xa é un feito. Así o corrobora a ilustradora Montse Mazorriaga, para quen o aumento da calidade das obras feitas por mulleres «é impresionante, porque hai diversidade de voces e hai diversidade de temas». Sara Jotabé, da nova fornada de artistas, xa non ve tanto un problema de xénero, senón de etiquetas. «O que é complexo agora mesmo na sociedade é saírse dos canons e dos padróns establecidos... porque a xente busca as etiquetas», di.

Marika Vila lembra que movementos dentro do sector como a revista El Vívora ou o cómic de final do século XX seguen sendo «moi masculinos». «As gretas que fomos abrindo as autoras permitiron entrar voces novas e, con elas, a diversidade», sinala. Algo que comparte tamén Montse Mazorriaga. «Desde a páxina un dun cómic, as mulleres temos a capacidade e a necesidade de transformar todo aquilo que nos incomoda, que nos agride, que nos molesta ou que nos interesaría mostrar a través das súas páxinas», apunta.

Para Sara Jotabé, o cómic é unha ferramenta «moi potente» para lanzar mensaxes, porque «lle chega de forma directa ao lector e xérase un diálogo». «É unha ferramenta indispensable para mostrar todos estes temas e reivindicar sempre esta postura feminista e non feminista e, sobre todo, tamén de calquera grupo non binario», agrega Montse.

Vivir do cómic

A pesar do cambio de tendencias e de xéneros neste sector, o certo é que ilustradores e ilustradoras coinciden na dificultade de poder vivir plenamente do cómic. «Dentro de como está todo e de que, realmente, vivir do cómic é algo complexo, eu son optimista e animo a todas as persoas que están a comezar ou teñan interese nisto a que se lancen. Porque, desde logo, temos vontade e son moitas voces e moi diversas», comenta a este respecto Sara Jotabé.

A pesar disto, é importante nesta industria o apoio das institucións. Un apoio que, aínda que tamén creceu nos últimos anos, non é o desexado polos autores. «É certo que o Goberno nos ten dado sinais de que apoia o cómic e de que apoia a produción cultural española, pero aí estamos, a ver como se desenvolve e a onde leva», comenta Marika Vila en relación con iso.

Nos últimos anos tamén aumentaron o público e o mercado da novela gráfica. E iso tamén axuda ao desenvolvemento deste sector. «Creo que mellorou substancialmente, sobre todo, a nivel nacional, aínda que, evidentemente, hai que facer chegar o cómic á maioría dos lectores, e pode facerse dunha maneira moi directa porque conta historias moi actuais», apunta Montse Mazorriaga. E, aínda que hai dificultades, as autoras animan as novas promesas. «Vivir do cómic é complicado, pero tamén é moi complicado facerse unha estrela do pop, ou conseguir vivir do fútbol, ou de calquera deporte e, con todo, a xente non desiste no seu empeño... É complicado, pero non é imposible», apunta Sara Jotabé.

Consellos ás novas xeracións

Por isto, estas tres ilustradoras animan as novas promesas a meterse de cheo na industria do cómic se é o que lles gusta. E que o fagan sen temor ao futuro profesional. «O primeiro erro é non tentalo. Só o mero feito de encamiñarse a vivir do cómic é estar no bo camiño. O feito de atoparse con negativas polo camiño non é só da industria do cómic, senón da vida», asegura Sara Jotabé, que lles pide aos máis novos «que non desistan no seu empeño e que se rodeen de xente que lles achegue cousas».

Marika Vila aposta por «paciencia, constancia e traballo», mentres que Montse Mazorriaga insiste na «paciencia». «Nunca é tarde. Hai que comezar cando un vexa que ten que comezar, pero se comezas moi cedo tamén tes que empezar a ser constante, traballador e moi paciente», engade.

O que supón o Viñetas

Estas tres autoras participaron estes días no festival Viñestas desde o Atlántico, o maior festival de banda deseñada do noroeste peninsular. Unha cita, din, «imprescindible» para os amantes deste sector.

Marika é a segunda vez que vén a este festival. «Encántame vir a este salón. É un salón que reúne a internacionalidade, veñen autores de todas as partes, pero tamén potencia o cómic autóctono e a lingua e a cultura galegas e, por tanto, faite sentir como na casa», apunta.

Montse e Sara é a primeira vez que participan. «O festival ten unha onda superguai, ou sexa que eu encantada de estar aquí, e espero poder volver», di a segunda, mentres que para a primeira é «moi acolledor». «Tiven gratas experiencias, e cos lectores e as lectoras que se achegaron, e gustoume moitísimo», conclúe.

Montse Mazorriaga

Montse Mazorriaga (Viladecavalls, Barcelona, 1972). É autora de cómic e ilustradora. Estudou Humanidades e Deseño Gráfico e é autodidacta no campo máis artístico. Publicou con Elpoblet Edicions o álbum ilustrado Santi, Jordi, la princesa i el drac (2016), e en Cósmica Editorial, a BD Nellie Bly, diario de una viajera (2019), con guión de Carlos Correia. Participou nos cómics benéficos Paz e Mil brujas (2022), de Serendipia Editorial. Os seus últimos títulos publicados son La Luna de Verne, (Serendipia Editorial, 2023); Ordo Virtutum (Wack! Cómics, 2024), La partida (Cascaborra Editorial, 2025) e Orlando (Bang, 2025), adaptación da novela de Virginia Woolf.

Marika Vila

Marika Vila (Barcelona, 1949). Artista gráfica, ilustradora, autora de cómic, investigadora especialista en estudos de xénero, docente (UAB), articulista e crítica de cómic (Serra d’Or). En 1970 iniciouse na profesión como ilustradora e debuxante de cómic, publicando en Inglaterra, Escocia, Italia e Suecia. Despois, participou na revista Troya e cos colectivos La Astronave Pirata e Equipo Butifarra. Publicou en cabeceiras como Tótem, Interviú, Rambla, El Jueves ou Gaceta Ilustrada. Recibiu múltiples galardóns, como o Premio Ivà 2018 á mellor historietista profesional, o premio honorífico do Colectivo Autoras de Cómic 2020 ou o Gran Premio Comic Barcelona 2024. Recentemente publicou as novelas gráficas Mata Hari (Isla de Nabumbu, 2.ª ed. 2023) e Moderna secreta (hija de Morgana) (Marmotilla, 2025), renovada e con novos capítulos.

Sara Jotabé Sara Jotabé (Zaragoza, 1993). Autora de cómic, ilustradora e humorista gráfica. Especializada no humor e nas causas sociais; entre as súas obras destacan Quiero ser como tú (Panini, 2021), Tupper para tres (Fandogamia, 2022) ou Pajas mentales (Letrablanka, 2016), así como Un día normal (Amanixer/Ayuntamiento de Zaragoza, 2025). Ademais, é autora das mostras itinerantes nacionais Mujeres con discapacidad (proxecto con tres edicións realizado xunto a Amanixer, Asociación Aragonesa de Mujeres con Discapacidad, e o Concello de Zaragoza), Igual de profesionales e Viñetas por la igualdad y contra la violencia de género.

Meticuloso, detallista, reivindicativo. Este ilustrador murciano recoñece que a súa obra é política e social, pero que, sobre todo, busca retratar perpetuacións do poder

Diego Corbalán, coñecido artisticamente como Magius (Murcia, 1981), é ilustrador, debuxante e guionista. Iniciouse no mundo dos fanzines en 1998 e en 2001 participou no nacemento do fanzine Black Metal. Entre as súas obras destacan Murcia (Entrecomics Cómics, 2015), El método Gemini (Autsaider, 2018) e Primavera para Madrid (Autsaider, 2020), gañadora do Premio Nacional de Cómic 2021. A súa última obra é Black metal (Autsaider, 2025), baseada en sucesos ocorridos en Noruega a comezos dos anos noventa, con varios crimes e queimas de igrexas.

—A túa obra mestura realidade e ficción con temas intensos, quizais controvertidos. Que che atrae do tipo de historias que ti debuxas?

—O que me atrae son os círculos de poder, os grupos pechados que intentan conspirar, dalgún xeito, para acadar o poder e para conservalo. E a sociedade secreta, a política, todo ese tipo de cousas...

—De feito, na túa obra hai moito de social e moito de político, non?

—Si, pero non tanto en plan reivindicativo, senón máis ben como reflexo do que é a política e a sociedade. Trátase, basicamente, de como determinar xente que parece respectable, pero utiliza a mentira e o asasinato, ou calquera tipo de crime, para superar perpetuacións do poder.

—E, claro, iso é o que mesturas tamén nas túas obras, eses sucesos criminais dos que falas, como sucede co teu último libro, Black metal, non?

—Efectivamente.

—É de supoñer que hai un intenso traballo de documentación detrás...

—Si, documéntome buscando por internet ou lendo libros, ou vendo películas ou documentais. O que faga falta, segundo a historia coa que queira reflectir a mafia. Por exemplo, á parte de películas de Scorsese, que me inspiraron e que tamén tentei copiar, utilizo documentación de sucesos reais, de novas, de documentais, de libros.

—Sempre hai unha relación estreita entre o cómic e a música; como a definirías?

—O cómic é puramente visual e a música é puramente auditiva, pero relaciónanse.

—A que te refires?

—Eu creo que ten que ver co feito de que moitas veces a música, as cancións, contan historias e serven para reflectir situacións complicadas da vida. Fano dun xeito, noutro formato, que o cinema, a literatura ou a televisión non permiten porque son formatos moi masivos. Con todo, o cómic e a música moitas veces funcionan en forma de nicho, de maneira independente, e permiten dicir certas cousas que os outros formatos non.

—Es Premio Nacional de Cómic. Houbo un antes e un despois tras recibir ese galardón?

—Agora fanme máis caso, invítanme aos festivais. Tamén me deu acceso a poder seguir debuxando cómic.

—E non te sentes máis presionado? —É certo. Pero é a presión de que teño que seguir debuxando cómic e que teño que tentar que sexa máis ou menos do mesmo nivel. Mais non tanta presión editorial, porque a editorial é moi pequena.

Trátase dun servizo gratuíto de fotos en 3D que estará na expo ‘Quino na música’ durante toda esta semana

Experiencia cuasi inmersiva. A exposición ‘Quino na música’ acolle un ‘Photocall 3D’ que é a primeira vez que se pode ver nunha grande exposición de cómic en España. As e os visitantes que se acheguen a esta mostra poderán sacar fotos 3D con Mafalda e Astro Ratón, a personaxe creada polo ilustrador Fermín Solís, grazas ao escáner de última xeración ScanMeNow.

Este aparello conta con 120 cámaras e reproduce fotos tridimensionais que os asistentes poden descargar a través dun código QR. É un aporte de Turismo da Coruña ao festival Viñetas desde o Atlántico dentro da súa estratexia de sostebinilidade. “É a primeira vez que esta tecnoloxía se utiliza nunha gran exposición do cómic en España”, destacou Manel Cráneo.

ScanMeNow é un sistema de fotografía inmersivo composto por máis dun cento de cámaras que se conectan aos correspondentes microprocesadores para sacar unha foto en 360º dunha persoa que se introduce dentro do módulo do trebello 3D. Esta imaxe logo se procesa a través de intelixencia artificial para dar lugar a unha fotografía en 3D. “A idea
é poder levar unha lembranza virtual dun mesmo”, apunta Manuel Meijide, o responsable
de ScanMeNow.

Para iso, as persoas que decidan facerse a foto recibirán un código QR a través do que terán que meter os seus datos –nome e corres electrónicos-- e, unhas horas despois, recibirán por e-mail a súa imaxe en 3D. Este innovador sistema de realidade aumentada estará durante toda esta semana no Palexco, á entrada da exposición ‘Quino na música’.

QUINO E MAFALDA

O ScanMeNow atópasa á entrada da exposición ‘Quino na música’, unha homenaxe sen precedentes á obra do debuxante arxentino Joaquín Salvador Lavado Tejón, Quino (1932–2020), centrada na súa relación fonda e constante coa música. A mostra, aberta ao público dende xuño na sala de exposicións do Palexco, poderá visitarse ata o 21 de
setembro.

Con máis dun cento de debuxos orixinais, entre eles tiras publicadas dende os anos cincuenta ata finais dos noventa, ‘Quino na música’ amosa como a música —do tango ao rock, da música clásica ao pop— está presente en toda a traxectoria do autor. Dende o amor de Mafalda polos Beatles ata a crítica á censura ou aos poderes establecidos a través da música, a exposición permite redescubrir a riqueza expresiva, estética e ideolóxica dunha das voces máis singulares do humor gráfico contemporáneo.

PROGRAMACIÓN DE MAÑÁ, XOVES

O Festival Internacional da Banda Deseñada Viñetas desde o Atlántico afronta este xoves 14 de agosto unha nova xornada cargada de actividades para todos os públicos.

Pola mañá, a Rúa da Banda Deseñada acollerá ás 11:00 horas a charla Pedro Pico & Pico Vena. Historias del punk, con Carlos Azagra e Encarna Revuelta. Ás 12:00 horas, o mesmo espazo será escenario da charla Ética, respecto e compromiso na edición de cómics, a cargo de Emilio e Iris Bernárdez; á mesma hora, na Biblioteca Municipal de Estudos Locais, Adrián Prado impartirá un obradoiro de deseño e debuxo de personaxes con análise de portafolios profesionais (inscrición previa). Tamén ás 12:00 e ás 13:00 horas, a Sala Palexco acollerá dous obradoiros infantís Con permiso de Quino. Aprende a debuxar a Mafalda, dirixidos a nenos e nenas de 7 a 9 e de 10 a 11 anos, respectivamente, con Alberto Díaz. A mañá completarase ás 13:00 horas na Rúa da Banda Deseñada coa charla Cómic & Rock en Malasaña, con Clara e Olivia Cábez e Miguel B. Núñez.

Xa pola tarde, ás 17:00 horas, haberá un novo obradoiro Con permiso de Quino para público a partir de 12 anos na Sala Palexco, mentres que na Rúa da Banda Deseñada terá lugar unha sesión de sinaturas con Dave Cooper, Magius, Clara e Olivia Cábez, Miguel B. Núñez, Víctor Coyote, Carlos Azagra e Encarna Revuelta. Ás 18:30 horas presentarase A mansión misteriosa, de Marcos B., e ás 19:30 horas, Muérdete la lengua, por (en inglés e sen intérprete). O Teatro Colón acollerá ás 21:00 horas o concerto ilustrado coa banda Hombre Tigre e as autoras Anabel Colazo e Raquel Montero. A xornada rematará ás 23:30 horas na Sala Mardi Gras co Cols DJ Set, a cargo de Clara e Olivia Cábez.

Do 11 ao 17 de agosto de 2025, a cidade da Coruña acolle a celebración da 28ª edición do Festival Viñetas desde o Atlántico con máis autores, exposicións e novidades ca nunca

“É a exposición máis ambiciosa desde o comezo deste festival”. A alcaldesa da Coruña, Inés Rey, destacou a importancia que esta 28ª edición do Festival Viñetas desde o Atlántico ten para a cidade e para toda Galicia. E é que a cidade converterase desde esta semana na capital peninsular da banda deseñada con numerosas exposicións, obradoiros, visitas guiadas ou concertos, entre outras moitas actividades.

Este Viñetas amosará 1.400 pezas entre obra en papel e creación dixital repartidas en 21 exposicións. Haberá sinaturas e actividades de 70 autores e autoras, tres concertos de creadores de banda deseñada que tamén son músicos, un Late Night Show no Colón e seis obradoiros infantís na Sala Palexco.

“Son preto de 60 actividades entre charlas, tertulias, obradoiros ou presentacións e 36 stands de librarías e editoriais”, destacou Inés Rey. Pola súa banda, o director do festival, Manel Cráneo, subliñou, ademais, que A Coruña acollerá catro exposicións internacionais con obras de Canadá, Arxentina, Portugal e Francia. “Estamos ante un dos mellores festivais do mundo”, sinalou.

De feito, tanto o director xeral de Cultura, Anxo Lorenzo, como o presidente da Deputación da Coruña, Valentín González Formoso, destacaron a importancia deste evento. “É un proxecto non só coruñés, senón de toda Galicia”, dixo Lorenzo. “É unha expresión de arte que esperta interese tanto nos máis pequenos coma nos que xa teñen canas e por iso temos que internacionalizalo entre todos”, apuntou Valentín González. Pola súa parte, o director de Márketing de Hijos de Rivera, Antonio Viejo, dixo que esta empresa está para “apoiar a cultura” de Galicia.

FOTOS EN 3D

Este Viñetas tamén destacará polo Scanmenow instalado na exposición de Mafalda, que realiza fotos e reproducións en 3D de todas as persoas que se acheguen á mostra, con figuras de Mafalda e Astro-Ratón e o cartel oficial do festival de fondo. Ademais, hai 11 restaurantes que dedicarán un prato a personaxes e series de banda deseñada, e un libro con cómics exclusivos das persoas convidadas e artigos de investigación.

O tema central desta edición será a relación entre a banda deseñada e o mundo musical, con exposicións e concertos que unen ambas disciplinas. Ademais, Viñetas realizará unha homenaxe a Castelao para conmemorar o 75º aniversario do seu falecemento, e dedicaranse exposicións e actividades especiais para lembrar o seu legado. Nesta edición participan máis de 70 creadores (73), fronte aos 40 do ano pasado, e preséntanse 20 exposicións, en comparación coas 18 de 2024.

E, como non podía ser menos, na Coruña estarán figuras internacionais e estatais da talla de Dave Cooper, un dos principais ilustradores de Canadá; Magius, Premio Nacional de Cómic en 202; Fermín Solís, da nova ola do cómic español; ou o polifacético artista galego Víctor Coyote. Tamén estarán os destacados ilustradores Carlos Azagra, Encarna Revuelta, Miguel B. Núñez, Olivia e Clara Cábez, Don Rogelio J, Inacio e Iván Suárez, Sara Jotabé, Montse Mazorriaga, Marika Vila, Jorge Esteban Urabayen, Sandra Lordi, Laura Suárez, Raquel Gu, Natalia Velarde, Arkaitz González, Diego Burdío e Adrián Prado, entre outros.

EXPOSICIÓN, COMIC E MÚSICA

Ademais, a cidade coruñesa acollerá 20 mostras, incluíndo Quino na Música, Astro-Ratón e Bombillita de Fermín Solís na Sala Municipal de Palexco; Viñetas e Decibelios, no Kiosco Alfonso; e obras de Víctor Coyote, Azagra, Revuelta, Magius, Miguel B. Núñez, Cols (Olivia e Clara Cábez), Don Rogelio J e Wobbly de Dave Cooper, na Casa Museo Picasso. Pola súa parte, en colaboración coa Deputación da Coruña, a Sala Municipal de María Pita acollerá obras de Inacio e Iván Suárez e das gañadoras dos Premios Castelao 2024, Sandra Lordi e Laura Suárez.

Este Viñetas 2025 tamén vén cargado de concertos gráficos e actuacións en vivo, incluíndo o concerto ilustrado de Hombre Tigre, actuacións de autoras como Anabel Colazo e Raquel Montero, ademais da proxección do documental Quinografía e un Late Night Show con entrevistas a autores, presentado por Neves Rodríguez.

OBRADOIROS E ESPECTÁCULOS

Ademais, o Viñetas Mini traerá obradoiros diarios con autores convidados na Sala Municipal de Palexco e espectáculos nas Bibliotecas Municipais, e a tradicional Rúa BD encherá a feira da banda deseñada coa presenza de 35 editoriais e librarías especializadas, con máis de 100 actividades, entre elas sinaturas, charlas, presentacións, visitas guiadas e masterclasses nos Xardíns de Méndez Núñez. Por suposto, tampouco faltarán os obradoiros e revisión de portafolios por parte de editores na sección Viñetas Pro.

Presentacións, contacontos ilustrados, visitas guiadas, obradoiros especializados e o espectáculo Viñetas Late Night protagonizan a programación do 13 de agosto en A Coruña

O Festival Internacional da Banda Deseñada Viñetas desde o Atlántico continúa este mércores 13 de agosto cunha intensa programación que encherá a cidade de actividades para todos os públicos, desde presentacións de novidades editoriais e obradoiros profesionais ata espectáculos de música e cine vinculados ao cómic.

A xornada abrirase ás 11:00 horas coa presentación de Historias do páramo, a cargo de Alexandre Senande e Pjota, na Rúa da BD, en colaboración con Komic Librería. Á mesma hora, na Biblioteca Municipal de Estudos Locais, celebrarase o obradoiro «Espada y pluma: creación dun cómic histórico», impartido por Jorge Esteban Urabayen (inscrición previa na web de Bibliotecas).

Ás 12:00 horas, o público poderá asistir á presentación de Sentinelas da lúa carmesí e Sentinelas no limiar das tebras, con Andrés Castro, Ozo Perozo e Alexandre Senande (tamén en colaboración con Komic Librería), así como á sesión infantil «O contacómic» con Pablísimo na Biblioteca Municipal Castrillón (inscrición previa). Tamén ás 12:00 terá lugar unha visita guiada á exposición dos XIX Premios Castelao, con Sandra Lodi e Laura Suárez, na Sala Salvador de Madariaga.

Pola tarde, ás 17:00 horas, haberá sesión de sinaturas na Rúa da Banda Deseñada con Dave Cooper, Don Rogelio J e Magius. Ás 18:00 horas, o espectáculo infantil «O contacómic» con Pablísimo chegará á Biblioteca Municipal Os Rosales (inscrición
previa).

O Teatro Colón acollerá ás 19:00 horas a proxección de Quinografía, dentro de Viñetas Show. Media hora máis tarde, ás 19:30 horas, o público infantil poderá gozar dun novo Contacómic con Juan Rodríguez na Carpa RúaBD (a partir de 3 anos, en colaboración con Galgo Azul).

A xornada pecharase no Teatro Colón, ás 21:00 horas, cunha nova entrega do Viñetas Late Night «Música & BD», que reunirá a Magius, Fermín Solís e Don Rogelio J nun espectáculo que mestura historieta e música en directo.

O Festival Internacional da Banda Deseñada Viñetas desde o Atlántico arrinca hoxe, luns 11 de agosto, coa inauguración oficial ás 18:00 horas no Kiosko Alfonso.

A xornada de apertura pechará cun concerto gráfico de Don Rogelio J, ás 21:00 horas na Carpa Rúa BD.

Mañá, martes 12 de agosto, o festival continuará cunha intensa programación que combinará charlas, presentacións, obradoiros, visitas guiadas e sinaturas, repartidas entre diferentes espazos da cidade.

Programación para o martes 12 de agosto

MAÑÁ

Na Carpa Rúa BD:

11:00 h – Charla «Con voz propia: historias del yo». Situación das mulleres no sector da BD con Marika Vila, Montse Mazorriaga e Sara Jotabé. (En colaboración coa Sectorial del Cómic)

12:00 h – Presentación de A tese de Margot, por Alba Ceide e Óscar Losada. (En colaboración con Komic Librería)

No Palacio Municipal María Pita:

12:00 h – Visita guiada á exposición Castelao en BD, por Inacio e Iván Suárez.

Na Sala Palexco

12:00 h – Obradoiro de iniciación ao fanzine (Viñetas Mini). A partir de 6 anos. (En colaboración con Autobán. Inscrición no stand 19)

TARDE

Carpa Rúa BD

17:00 h – Sesión de sinaturas: Marika Vila, Montse Mazorriaga, Sara Jotabé, Don Rogelio J, Inacio e Iván Suárez.

18:30 h – Charla «A internacionalización do cómic español, pola Sectorial del Cómic. O proxecto WILDCAT de ENCRE», con Alejandro V. Casasola Medina (presidente) e Emilio Gonzalo Mallo (secretario). (En colaboración coa Sectorial del Cómic)

19:30 h – Charla «Crowdfunding aplicado á autoedición», por Jordi Bayarri. (En colaboración con Anillo de Sirio)

20:30 h – Presentación do proxecto Tebeos a Una, por Pedro Medina. (En colaboración con Fandogamia Editorial)

Sala Palexco

18:00 h – Obradoiro de cómic «Elixe (ou non) a túa propia aventura», por Diego Burdío (8 a 16 anos). (En colaboración con GP Ediciones. Inscrición no stand 5)

Viñetas desde o Atlántico continúa así a súa aposta por ofrecer ao público unha programación diversa que combina creación, formación e encontro entre autores e lectores, consolidando o festival como unha cita de referencia no mundo da banda deseñada.